فیلم سینمایی 12 مرد خشمگین (1957) – نقد و معرفی به همراه تریلر

فیلم 12 مرد خشمگین را سالها قبل دیدم و از این سبک ساخت فیلم حیرت زده شدم. دوازده مرد داخل یک اتاق. بدون آنکه نامی از آنها بدانیم. نه خسته کننده نه عصبانی کننده و نه ناموفق.

سیدنی لومت کارگردان شهیر هالیوودی که در کارنامه خود فیلم های معروفی همچون سرپیکو و بعدازظهر سگی را دارد، در اولین تجربه سینمایی خود به سراغ طرح و فیلمنامه ای از رجینالد رُز رفت و کمپانی مترو گلدوین مایر را پشت خود دید اما تهیه کننده ای برای فیلم خود نیافت تا اینکه هنری فوندا از سوی اتحادیه‌ی هنرمندان آمریکا موظف به تهیه‌ ی فیلم شد. بنابراین او علاوه بر بازیگری، تهیه ‌کنندگی فیلم را هم برعهده گرفت.

فیلم تماماً در مدت 21 روز در لوکیشنی در نیوروک فیلمبرداری شد و در گیشه هم توفیق چندانی نداشت به نحوی که حتی سرمایهِ فوندا هم به صورت کامل بازنگشت اما فیلم تبدیل به یک اثر هنری درجه یک شد به طوری که بعد از گذشت بیش از 60 سال همچنان جزئی جدایی ناپذیر از لیست بهترین های تاریخ سینمای دنیا است.

فیلم در فصل جوایزِ همان سال هم نتوانست موفقیتی کسب کند و فقط در سه بخش بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه اقتباسی کاندید شد، اما موفق به کسب هیچکدام نشد. البته در سال 1997 نسخه تلوزیونی آن توانست برنده یک جایزه گلدن گلاب شود.

این فیلم، علاوه بر اولین فیلم سینمایی لومت، اولین تجربه فوندا و رُز به عنوان تهیه ‌کننده بود. فوندا پس از شکست فیلم در گیشه، گفت که این اولین و آخرین تهیه ‌کنندگی ای بوده که کرده، و همین‌طور هم شد.

فیلم ‌برداری، پس از مدت کوتاهی، کمتر از یک هفته، با بودجه ‌ای کم نزدیک به سیصد و چهل هزار دلار (معادل امروزی حداکثر ۲ میلیون و ششصد دلار) تهیه شد.

در ابتدای فیلم‌ برداری، لنز به حالت چشمی تنظیم شده بود تا بتواند عمیق‌ تر موضوع‌ها را به تصویر بکشد؛ ولی در طول فیلم فاصله کانونی لنز افزایش میافت. اواخر فیلم، تقریباً همه از نزدیک و با فاصله کانونی زیاد فیلم ‌برداری می‌ شوند. لومت این کار را می‌کرد تا حسِّ در فشار قرار گرفتن، استرس داشتن، عصبانی بودن و دلخور شدن تک ‌تک کارکترهای فیلم را به بیننده القا کند.

فیلم، داستان 12 مرد درهیات منصفه یک دادگاه است که در زمان تنفس و قبل از اخذ رای نهایی دورهم جمع می‌شوند. همه اعضا معتقدند که مظنون گناهکار است. او یک پسر هجده ساله است که گمان می‌رود پدر خود را به قتل رسانده. یکی از اعضای هیات منصفه (تصمیم گیرنده شماره ۸) با گناهکار‌ بودن پسر موافق نیست و شک‌هایی دارد. باتوجه به این ‌که تمام حقایق اثبات می‌کند که فردِ مظنون، گناهکار است، اعضا کنجکاو می‌شوند که چگونه دیوید دراین مورد مشکوک است و او دلایل خود را توضیح می‌ دهد.

حس کنجکاوی به بیننده نیز منتقل می شود و تا انتها نیز همراه اوست و کاملاً خودش هم درگیر ماجرا میشود که آیا پسر گناهکار است یا خیر.

به شخصه از دیدن فیلم، روند داستانی آن، تغییر شخصیت ها در طول فیلم و نحوه ی استدلال عدله و پرسش و پاسخهای مطرح شده از سوی اعضاء هیئت منصفه لذت بردم و حیرت از اینکه با این حجم کم از زمان، مکان، فضا و نیرو و فقط با تکیه بر فیلمنامه قوی چه اثر ارزشمندی می توان خلق کرد.

در پایین می توانید بخش های کوتاهی از فیلم را با زیرنویس اختصاصی وبسایت کوبدار مشاهده کنید.