نقد فیلم سینمایی همه میدانند ( Everybody knows) به کارگردانی اصغر فرهادی

ما هیچ نمی دانیم !

اصغر فرهادی تصمیم میگیرد هشتمین فیلم سینماییش را در اسپانیا جلوی دوربین ببرد. شاید مشکل از همینجا شروع شد. سینمای لاتین سینمایی شور و بی پروایی ست. شور عشق، رقص، مذهب و خشونت. چیزی که ما از سینمای فرهادی خبر داریم سینمایی کند و معماگونه است که با فضایی راز آلود عواطف انسانی را درگیر ساخته و نوع بشر را به دلیل قضاوت هایش از هم تفکیک میکند. اما در "همه میدانند" داستان عوض شد. فرهادی تصمیم به ساخت اثری گرفت که شبیه هیچکدام از آثار قبلی اش نباشد. چه در فرم و چه در محتوا.

فیلم داستان خانواده ایست در روستایی که به بهانه ی عروسی خواهر کوچک گرد هم جمع میشوند و سپس با دزدیده شدن فرزند لائورا (با بازی پنه لوپه کروز) داستان به مسیر خود ادامه میدهد. مثل همیشه نکته مثبت همیشگی فیلم های فرهادی وجود دارد. بازی درخشان. پنه لوپه کروز، خاویر باردم، ریکاردو دارین، باربارا لنی، ادوآرد فرناندِس و... که همگی بازیگران مطرح سینمای اسپانیا هستند گرد هم در این مجموعه جمع شدند و فرهادی به بهترین نحوه از تمامیشان بازی میگیرد.

فرهادی علاوه بر کارگردانی، فیلمنامه را هم خودش نوشته. فیلمبرداری اثر با خوزه لوئیس آلکائینه فیلمبردار مشهور اسپانیایی و تدوین هایده صفی‌یاری ست. تمام این عوامل باید به موفقیت فیلم منجر میشدند اما نقطه اتصال سست و ناقص بود. فیلمنامه. فرهادی اصولاً یه فیلمنامه نویس درجه یک است. بیشتر جوایزی را هم که برده برای همین فیلمنامه هایش هستند. از جمله مهمترینشان در کن برای فیلم "فروشنده" و نامزدی اسکار برای "جدایی نادر از سیمین". اما همه میدانند بیشترین ضربه را از فیلمنامه میخورد. شخصیت پردازی های سطحی و روابط نه چندان روشن بین کاراکترها که فقط بازی های خوب بازیگران این نقیصه را تا حدودی پوشش داده. روایتی که یک سوم اولش خوب و گیراست اما از آن به بعد بسیار سردستی و قابل پیش بینی.

فیلم فاقد "روح جنایتکار لاتین" است. برای نمونه میتوان به فیلم "سرزمین باتلاقی (Marshland 2014)" اشاره کرد که با موضوعی تقریباً مشابه فیلمی به مراتب گیراتر و تریلری معمایی ست که از داستان آدم ربایی به نحوی درست استفاده میکند یا فیلم "مهمان نامرئی (The Invisible Guest 2016)" که با طرح روایتی فلاش بک گونه پرده از راز جنایتی هولناک برمیدارد. بهر روی فیلم ارزش دیدن را دارد. همینکه با وجود این همه بازیگر درجه 1 و سه ستاره ممتاز سینمای لاتین و فیلمسازی غیربومی، فیلم یک فاجعه ی عامه پسند در نیامده خود نشان دهنده این است که فیلم خوبی ست. اما یک فیلم درجه دو در حد سینمای فرهادی و سینمای لاتین. بیشتر جذابیتش برای ما ایرانی ها همکاری فرهادی با کروز و باردم و برای خارجی ها تجمع این ستاره هاست.

در کل اینکه همیشه انتظار داشته باشیم فرهادی یک فیلم عالی یا حتی درجه یک بسازد خواسته ی بیهوده ایست چون هیچ فیلمسازی را سراغ نداریم که تمام آثاراش درجه یک باشند، چه برسد به شاهکار. ولی فیلم در همین حد خودش هم از 90 درصد ساخته های داخلی بهتر است و لذت اندیشیدن به اینکه سینماگری ازین سرزمین تا این حد اعتبار جهانی کسب کرده شوق دیدن این اثر را دوچندان می کند.